പ്രേമൻ ഇല്ലത്തിൻ്റെ 'നഗരത്തിൻ്റെ മാനിഫെസ്റ്റോ' ഒരു നോവൽ എന്നതിലുപരി, ബോംബെ/മുംബൈ എന്ന മഹാവിസ്മയത്തിൻ്റെ ആത്മാവിലേക്കുള്ള ഒരു അഗ്നിപ്രവേശമാണ്. ഇതൊരു നഗരത്തിൻ്റെ കഥയല്ല, മറിച്ച് ആ നഗരം മാറോടുചേർത്തു പിടിച്ച മനുഷ്യജീവിതങ്ങളുടെ ഭൂപടമാണ്.

കണ്ണിൽ മായക്കാഴ്ചയുടെ വർണ്ണങ്ങൾ ചാലിച്ച മുംബൈ, തൻ്റെ ക്ലോക്കിലെ സൂചികൾ പോലെ മനുഷ്യൻ്റെ കാലവും സമയവും കൃത്യമായി കറക്കിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നതിൻ്റെ ചിത്രം നോവലിസ്റ്റ് ഹൃദയത്തിൽ പതിയും വിധം പകർത്തിയിരിക്കുന്നു.

ഓരോ കഥാപാത്രവും വിശപ്പിൻ്റെയും ദാഹത്തിൻ്റെയും പ്രണയത്തിൻ്റെയും കലഹത്തിൻ്റെയും അഗ്നികുണ്ഡങ്ങളാണ്. അവരുടെ ഓരോ ശ്വാസത്തിലും നഗരത്തിൻ്റെ ഉപ്പുകാറ്റും, തീക്ഷ്ണമായ യാഥാർത്ഥ്യത്തിൻ്റെ കരിഗന്ധവുമുണ്ട്.

നോവലിലെ ഭാഷ, കവിത പോലെ ഒഴുകുന്നതും എന്നാൽ കറുത്ത സത്യങ്ങൾ കടുപ്പത്തോടെ പറയുന്നതുമാണ്. ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യസമരത്തിൻ്റെ ചരിത്രം, വ്യവസായ വളർച്ചയുടെ മത്തുപിടിച്ച കാലം, അധോലോകത്തിൻ്റെ ഇരുളടഞ്ഞ മാഫിയാ ചരിത്രം – ഇവയെല്ലാം മുംബൈ എന്ന ബഹുസ്വരതയുടെ മണ്ണിൽ എങ്ങനെ ലയിച്ചുചേരുന്നു എന്ന് നോവലിസ്റ്റ് വരച്ചുകാട്ടുന്നു

'ബോംബെ ഒരു നഗരമല്ല, ഒരു മായക്കാഴ്ചയാണ്' എന്ന പ്രമേയം ആവർത്തിക്കുമ്പോൾ, ഓരോ വായനക്കാരനിലും അത് ആഴത്തിലുള്ള ഒരു നോവായി പടരുന്നു.
നഗരം അതിന്റെ മാനിഫെസ്റ്റോ രേഖപ്പെടുത്തുമ്പോൾ, അത് തെരുവോരത്തെ മനുഷ്യൻ്റെ കണ്ണീരുകൊണ്ട് എഴുതുന്നു. അവരറിയാതെ അവരുടെ ജീവിതം ഒരു ചരിത്രരേഖയാവുന്നു.

പ്രേമൻ ഇല്ലത്ത് ഈ നോവലിലൂടെ ശ്രമിക്കുന്നത് കേവലമായ ഒരു കഥപറച്ചിലിനപ്പുറം, സാമൂഹിക-രാഷ്ട്രീയ വിശകലനമാണ്. മുംബൈയുടെ വേരുകളിലേക്ക് ഇറങ്ങിച്ചെന്ന്, അവിടുത്തെ ആവാസവ്യവസ്ഥയിൽ ജീവിക്കുന്ന മനുഷ്യരുടെയും പ്രകൃതിയുടെയും നിലനിൽപ്പിൻ്റെ ചോദ്യങ്ങളെ അദ്ദേഹം അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു. ഇത് വെറുമൊരു 'മുംബൈ നോവൽ' അല്ല, മറിച്ച് ഏതൊരു മഹാനഗരത്തിലെയും മനുഷ്യൻ്റെ വിശപ്പും അതിജീവനവും ആവിഷ്കരിക്കുന്ന ഒരു സാർവദേശീയ പ്രമേയമാണ്

ചരിത്രവും കെട്ടുകഥയും, വ്യക്തിഗത ദുരന്തങ്ങളും സാമൂഹിക വ്യവസ്ഥിതികളും തമ്മിൽ നോവലിസ്റ്റ് സ്ഥാപിച്ചിട്ടുള്ള ബന്ധമാണ് ഇതിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ കരുത്ത്.
കഥാപാത്രങ്ങളുടെ ആഴം, അവർ ഉൾപ്പെടുന്ന മണ്ണിൻ്റെ രാഷ്ട്രീയം, കാലിക പ്രസക്തി എന്നിവ നോവലിനെ മികച്ചതാക്കുന്നു.

ചിലയിടങ്ങളിൽ, ചരിത്രപരമായ വിവരങ്ങളുടെ ബാഹുല്യം വായനയുടെ ഒഴുക്കിന് ചെറിയൊരു തടസ്സമുണ്ടാക്കിയേക്കാം. എങ്കിലും, അതൊരു കുറവായി കാണാൻ കഴിയില്ല. കാരണം, നഗരത്തിന്റെ യാഥാർത്ഥ്യത്തെ പൂർണ്ണമായി അവതരിപ്പിക്കാനുള്ള എഴുത്തുകാരൻ്റെ ശ്രമത്തിൻ്റെ ഭാഗമാണത്.

ഉള്ളടക്കത്തിന്റെ ആഴം

ഈ നോവലിൻ്റെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രത്യേകത, അത് ഒരൊറ്റ കാലത്തിലോ വിഷയത്തിലോ ഒതുങ്ങിനിൽക്കാതെ, മുംബൈ നഗരത്തിൻ്റെ ബഹുതല സ്പർശിയായ ജീവിതം അവതരിപ്പിക്കുന്നു എന്നതാണ്:

ചരിത്രപരമായ യാഥാർത്ഥ്യങ്ങൾ:

ബോംബെ, മുംബൈ ആയി മാറിയ രാഷ്ട്രീയ-സാംസ്കാരിക പരിണാമങ്ങൾ, തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ഉദയവും തകർച്ചയും, മിൽ സമരങ്ങൾ, 1993-ലെ സ്ഫോടനങ്ങൾ പോലുള്ള നഗരത്തെ പിടിച്ചുലച്ച സംഭവങ്ങൾ എന്നിവ നോവലിൻ്റെ പശ്ചാത്തലമായി വർത്തിക്കുന്നു.

അതിജീവനത്തിന്റെ കഥകൾ:

തെരുവോരത്ത് ജീവിക്കുന്ന അനാഥർ, സ്വപ്നങ്ങളുമായി നഗരത്തിലെത്തിയ കുടിയേറ്റക്കാർ, അധോലോകത്തിൻ്റെ പിടിയിൽപ്പെട്ട നിസ്സഹായരായ മനുഷ്യർ - ഇവരുടെയെല്ലാം ജീവിതം നോവലിസ്റ്റ് നോവോടെ പകർത്തിയിരിക്കുന്നു.

രാഷ്ട്രീയ വിമർശനം:

വർഗ്ഗീയത, കോർപ്പറേറ്റ് താൽപര്യങ്ങൾ, ദാരിദ്ര്യം തുടങ്ങിയ സാമൂഹിക തിന്മകൾ നഗരജീവിതത്തിൽ എങ്ങനെ വേരൂന്നുന്നു എന്നും, അധികാരം സാധാരണ മനുഷ്യൻ്റെ സ്വപ്നങ്ങളെ എങ്ങനെ ചവിട്ടിയരയ്ക്കുന്നു എന്നും കൃതി വ്യക്തമായി അടയാളപ്പെടുത്തുന്നു.

നോവലിസ്റ്റ് കഥയുടെ നൂലിഴകൾ കോർത്തെടുക്കുന്നത്, ചരിത്രപരമായ സത്യസന്ധതയും കഥാപാത്രങ്ങളുടെ ആന്തരിക സംഘർഷങ്ങളും സമന്വയിപ്പിച്ചുകൊണ്ടാണ്.

പ്രേമൻ ഇല്ലത്തിൻ്റെ ശൈലി ഈ നോവലിനെ വേറിട്ടു നിർത്തുന്ന പ്രധാന ഘടകമാണ്:
നോവലിലെ ഭാഷ പലപ്പോഴും ഗദ്യകവിത പോലെ അനുഭവപ്പെടും. നഗരത്തിൻ്റെ തിരക്കിനെ വിവരിക്കുമ്പോഴും, തെരുവിലെ ഏകാന്തതയെക്കുറിച്ച് പറയുമ്പോഴും എഴുത്തുകാരൻ ഉപയോഗിക്കുന്ന വാക്കുകൾ ചിത്രീകരണ ശേഷി ഉള്ളവയാണ്.
ഉദാഹരണത്തിന്: നഗരത്തിൻ്റെ ഭ്രാന്തമായ ഓട്ടത്തെക്കുറിച്ച് പറയുമ്പോൾ, അതിജീവനത്തിനായുള്ള 'ഹൃദയമിടിപ്പിന്റെ താളമായും' ഏകാന്തതയെ 'ഓർമ്മകളുടെ കടൽത്തീരമായും' അദ്ദേഹം വിശേഷിപ്പിക്കുന്നു. ഈ കാവ്യാത്മകമായ ശൈലി, നോവലിന് ഒരു നോവിന്റെ സൗന്ദര്യം നൽകുന്നു.

കഥാപാത്രങ്ങളുടെ വികാരങ്ങൾക്കൊപ്പം, നഗരത്തിൻ്റെ സാമൂഹിക ഘടനയെ ഒരു ഡോക്യുമെന്ററിയുടെ സൂക്ഷ്മതയോടെ നോവലിസ്റ്റ് സമീപിക്കുന്നു. വസ്തുതകളും സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകളും കഥയുടെ ഭാഗമായി അവതരിപ്പിക്കുന്നത് വായനക്കാരന് വിശ്വാസ്യത നൽകുന്നു.

ഒന്നിലധികം കഥാപാത്രങ്ങളിലൂടെയും വ്യത്യസ്ത വീക്ഷണകോണുകളിലൂടെയുമാണ് കഥ മുന്നോട്ട് പോകുന്നത്. ഇത് നഗരത്തിൻ്റെ സങ്കീർണ്ണത പൂർണ്ണമായി ഉൾക്കൊള്ളാൻ സഹായിക്കുന്നു. ഓരോ കഥാപാത്രവും തൻ്റെ ജീവിതാനുഭവത്തിലൂടെ നഗരത്തെക്കുറിച്ച് ഒരു പുതിയ മാനിഫെസ്റ്റോ എഴുതുന്നു.

'നഗരം' എന്ന ബിംബം ഇവിടെ ഒരു ഭൗതിക ഇടം മാത്രമല്ല, അതൊരു ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന അസ്തിത്വമാണ്. 'സ്വപ്നങ്ങൾ കരിയുന്ന തീച്ചൂള', 'പ്രതീക്ഷകളുടെ കായൽ', 'വിശപ്പിന്റെ ചങ്ങലകൾ' തുടങ്ങിയ ബിംബങ്ങൾ നോവലിൻ്റെ ആഖ്യാനത്തിന് ഊർജ്ജം നൽകുന്നു.

ചുരുക്കത്തിൽ, പ്രേമൻ ഇല്ലത്തിൻ്റെ 'നഗരത്തിൻ്റെ മാനിഫെസ്റ്റോ' എന്നത് കാവ്യഭാഷയിൽ രചിച്ച ഒരു സാമൂഹിക വിചാരണയാണ്. മുംബൈ എന്ന ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ ഇടം 
മനുഷ്യനെ പുനർനിർമ്മിക്കാനുള്ള ഇടമാവുകയാണ്.

നഗരം തൻ്റെ രഹസ്യങ്ങൾ ഓരോന്നായി വെളിപ്പെടുത്തുന്നതുപോലെ, ഈ നോവൽ നമ്മെ പിടിച്ചിരുത്തുന്നു. 'നഗരത്തിൻ്റെ മാനിഫെസ്റ്റോ' ഒരു വായനാനുഭവം എന്നതിലുപരി, മനുഷ്യൻ്റെ നിലനിൽപ്പിനെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു ധ്യാനമാണ്. നഗരം വിഴുങ്ങിക്കളഞ്ഞ നിസ്സഹായതയുടെയും, എങ്കിലും തലയുയർത്തിപ്പിടിച്ച പോരാട്ടത്തിന്റെയും ഈ ലിഖിതം, തീർച്ചയായും മലയാള സാഹിത്യത്തിലെ ശ്രദ്ധേയമായ ഒരധ്യായമാണ്.

നിങ്ങളുടെ വായനയെ ആഴത്തിൽ സ്പർശിക്കാനും, ഒരു നഗരത്തിന്റെ ഹൃദയമിടിപ്പ് കേൾക്കാനും ഈ നോവൽ നിങ്ങളെ സഹായിക്കുമെന്ന് ഞാൻ ഉറപ്പു നൽകുന്നു.